Πάρος - Ταξίδι στο Χρόνο
- 5000 - 3200 π.Χ. Τα πρώτα ίχνη ζωής στην Πάρο τα συναντάμε στον Σάλιαγκο ,νησάκι μεταξύ Πάρου & Αντιπάρου. Σπουδαίο αλιευτικό κέντρο.
- 3200 - 1100 π.Χ. Αναπτύσσονται οι πρώτοι οικισμοί σε διάφορα σημεία της Πάρου. Η Πάρος στο κέντρο των Κυκλάδων ,με τρία λιμάνια - Παροικία, Νάουσα, Δρυός.
- 1100 - 700 π.Χ. Οι κάτοικοι της Πάρου είναι συγκεντρωμένοι σε οικισμούς, όπως το Κάστρο της Παροικίας & οι Κουκουναριές της Νάουσας. Αναπτύσσεται η γεωργία & η κτηνοτροφία στο νησί.
- 700 - 480 π.Χ. Παριανοί αποικούν στη Θάσο. Το λατομείο μαρμάρου στο Μαράθι λειτουργεί εντατικά. Η Πάρος εξάγει από τα εργαστήρια γλυπτικής Κούρους και Κόρες . Ο Αρχίλοχος ο Πάριος υμνεί με την ποίησή του - για πρώτη φορά - τη ζωή, τον έρωτα, τη χαρά και τη λύπη.
- 480 - 323 π.Χ. Η Πάρος βρίσκεται σε μεγάλη οικονομική και καλλιτεχνική ακμή. Το παριανό μάρμαρο είναι περιζήτητο και σπουδαία έργα από Παριανούς γλύπτες, όπως ο Σκόπας & ο Αγοράκριτος, βγαίνουν από τα εργαστήρια της: το άγαλμα της Νίκης ,ο Ναός του Απόλλωνα στη Δήλο, το Ασκληπιείο, η Άπτερος Νίκη (στο Μουσείο Λούβρου) κ.α. Η πόλη της Πάρου έχει 50.000 κατοίκους και υπέροχα μαρμάρινα οικοδομήματα με γυμνάσιο ,θέατρο και στάδιο.
- 323 - 167 π.Χ. Παριανοί τεχνίτες οικοδομούν τη Δήλο με παριανό μάρμαρο, ενώ η Μήλος αγοράζει μάρμαρο από την Πάρο για να φιλοτεχνηθεί η Αφροδίτη της Μήλου (στο Μουσείο Λούβρου). Συντάσσεται το Πάριον Χρονικόν (στην Οξφόρδη Αγγλίας)- χρονολογικός πίνακας.
- 167π.Χ - 330 μ.Χ. Αρχίζει η παρακμή. Τα Κυκλαδονήσια γίνονται τόποι εξορίας των εχθρών της Ρωμαϊκής εξουσίας.
- 330 - 1204 Ο Χριστιανισμός κυριαρχεί στην Πάρο. Κτίζεται ένα μνημείο της Ορθοδοξίας, η εκκλησία της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής.
- 1207 - 1537 Ενετοκρατία- Η Οικογένεια των Σανούδων διοικεί για 200 χρόνια την Πάρο. Έχει βάση της την Παροικία όπου και κτίζει το Κάστρο της. Την ίδια περίοδο κτίζονται και το Κάστρο της Νάουσας (ή Καστέλι, στο λιμανάκι του χωριού )και του Κεφάλου( στο λόφο του Αγ. Αντωνίου στη Μάρπησσα). Το παριανό μάρμαρο αρχίζει να ταξιδεύει και πάλι , προς τη Βενετία, ενώ Πάρος ακμάζει και πάλι.
- 1537 Το νησί καταστρέφεται από επιδρομές πειρατών με αρχηγό τους τον πειρατή Μπαρμπαρόσα.
- 1537 - 1821 Η Ελλάδα βρίσκεται υπό Τουρκική Κατοχή. Στην Πάρο όμως Τούρκοι δεν έρχονται. Οι Παριανοί συνεχίζουν να ζουν με το φόβο των πειρατών.
- 1774 Ρώσοι καταλαμβάνουν την Πάρο, ελλιμενίζουν το στόλο τους στη Νάουσα, στο νησάκι της Αγ. Καλής και οργανώνουν στο νησί στρατόπεδα, αποθήκες, νοσοκομείο, ταρσανάδες. Η Πάρος γίνεται το κέντρο της Ρωσικής Κυριαρχίας με τους Ορλώφ.
- 1821 η Πάρος συμμετέχει στον απελευθερωτικό αγώνα, και έκτοτε περιλαμβάνεται στο ελεύθερο Ελληνικό κράτος.
- 1940 - 1945 Η Πάρος δοκιμάστηκε κατά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. Πολλοί Παριανοί θυσιάστηκαν στον αγώνα της απελευθέρωσης.
- 1950 - 1970 Οι Παριανοί μεταναστεύουν αναζητώντας εργασία στα αστικά κέντρα και στα καράβια.
Ταξίδι στο Χρόνο – Αντίπαρος
Οι ανασκαφές στο σύμπλεγμα των διπλανών νησιών μαρτυρούν την ύπαρξη ενός σπουδαίου πολιτισμού που φθάνει στα Νεολιθικά Χρόνια. Η ανασκαφή στο Δεσποτικό, όπου και βρέθηκαν τα περισσότερα αρχαία, συνεχίζεται μέχρι σήμερα με σπουδαία ευρήματα.
Στην αρχαιότητα είχε το όνομα Ωλίαρος, που σημαίνει δασώδες βουνό & είναι Φοινικικής προελεύσεως. Το σημερινό όνομά της το έχει από το 13ο αιώνα.
Κατά τον Μεσαίωνα ήταν κάτω από την κατοχή του Δουκάτου της Νάξου και όφειλε να παρέχει στις Δουκικές γαλέρες 30 ναύτες το χρόνο.
Την περίοδο της δυναστείας Σομμαρίπα (1440) χτίζεται το κάστρο της Αντιπάρου.